Ερώτηση: Έχω ένα γιο 7 ετών. Δεν μπορώ να πω ότι είναι ένα αγέλαστο παιδί. Όμως πάντα βρίσκει μία αφορμή για να γκρινιάζει. Οι μόνες ώρες που είναι χαρούμενος είναι όταν βρίσκεται με φίλους του. Ο αποχωρισμός είναι ένα μαρτύριο! Την επόμενη στιγμή που θα μείνει μόνος του, θα κατεβάσει τα μούτρα και θα ξεκινήσει να γκρινιάζει για ό,τι του έρθει εκείνη τη στιγμή.
Με τα παιχνίδια του πάλι δεν παίζει. Έχει ένα βουνό από παιχνίδια, παλιότερα αλλά και καινούρια. Κάθε φορά που θα πιάσει ένα καινούριο παιχνίδι, θα ασχοληθεί μαζί του για πέντε λεπτά και μετά θα το αφήσει. Στη συνέχεια και πάλι θα ξεκινήσει η γκρίνια.
Μόνος του δεν θέλει να παίζει. Θέλει πάντα να είναι κάποιος δίπλα του να τον παρακολουθεί. Του λέμε ότι δεν χρειάζεται να βρίσκεται κάποιος πάντα μαζί του, ότι μπορεί να ασχοληθεί με πάρα πολλά πράγματα μόνος του, αλλά εκείνος δεν θέλει.
Όλα αυτά είναι φυσιολογικά; Έτσι είναι όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας; Φταίει το ότι είναι μοναχοπαίδι και μονίμως αναζητά την προσοχή μας; Επίσης σκέφτομαι μήπως είναι και θέμα του χαρακτήρα του, διότι κι εγώ η ίδια πολλές φορές πιάνω τον εαυτό μου να μην με ικανοποιεί τίποτα, παρά μόνο το να καθίσω στην ησυχία μου και να ασχοληθώ με ό,τι θέλω εκείνη τη στιγμή χωρίς παρεμβολές. Ο γιος μου όμως θέλει διαρκώς κάποια παρέα σε αντίθεση με εμένα…
Απάντηση: Η αλήθεια είναι πως πολλά παιδιά χρησιμοποιούν την “γκρίνια” ως μέσο για να τραβήξουν την προσοχή των ενηλίκων, ή ακόμη κι ως μέσο για να επιβληθούν. Στην περίπτωση που το κάνουν για να τραβήξουν την προσοχή, καλό είναι να αναρωτηθούμε εμείς ως γονείς τι είναι πιθανό να κρύβεται πίσω από αυτήν την συμπεριφορά· δηλαδή για ποιόν λόγο να θέλει το παιδί να μου τραβήξει την προσοχή; Ποιά ανάγκη του δεν ικανοποιείται; Κάνοντας αυτήν την ερώτηση στον εαυτό μας οι γονείς θα πάρουμε μία απάντηση η οποία και θα μας καθοδηγήσει στην λύση. Κάποιες φορές βέβαια η απάντηση είναι απλή και εμφανής, όπως για παράδειγμα ότι ένα παιδί 7 ετών δεν γνωρίζει τα όρια της σωματικής του κόπωσης κι έτσι ενώ κρατιέται σε εγρήγορση όσο κρατάει το παιχνίδι με τους φίλους – που το λαχταράει τόσο πολύ – μόλις φεύγετε κι αυτό τελειώνει, η υπερένταση του παιχνιδιού αντικαθίσταται από την κόπωση και την συνεπακόλουθη “γκρίνια”. Πολλές φορές ένα κουρασμένο παιδί λοιπόν “γκρινιάζει” απλά γιατί δεν μπορεί το ίδιο να αντιληφθεί την ανάγκη του. Υπό αυτές τις συνθήκες ο ρόλος του γονέα είναι να βοηθήσει το παιδί να καλμάρει και να αντιληφθεί το ίδιο τι πραγματικά χρειάζεται εκείνη την στιγμή, καθοδηγώντας το προς την κατάλληλη κατεύθυνση. Κάτι ακόμα που συμβαίνει συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι το παιδί δεν έχει μπορέσει να βιώσει το μεταβατικό στάδιο από την μία συνθήκη στην άλλη, κάτι που για τα παιδιά απαιτεί λίγο παραπάνω χρόνο. Είναι καλή ιδέα να συζητήσεις μαζί του το πως θα κανονίζετε ραντεβού για παιχνίδι με φίλους και να αποφασίσετε από κοινού την διαδικασία ώστε να νιώσει κι εκείνος ότι συμμετέχει στην λήψη αποφάσεων. Μπορείτε για παράδειγμα να έχετε μία σταθερή μέρα μέσα στην εβδομάδα που θα είναι για “απόγευμα παιχνιδιού”, και θα έχετε συνεννοηθεί εκ των προτέρων για το ωράριο (π.χ. θα πάμε στις 4 και θα φύγουμε στις 7 γιατί μετά πρέπει να γυρίσουμε σπίτι να ετοιμαστούμε για ύπνο). Για να του δώσεις χρόνο προσαρμογής στο “φεύγω” καλό είναι να ξεκινήσεις 15 λεπτά πριν να ενημερώσεις ότι πλησιάζει η ώρα να φύγουμε, για παράδειγμα “θα φύγουμε σε 15 λεπτά και μπορείς αν θέλεις να βρείτε τι θα κάνετε για τελευταίο παιχνίδι ή τι άλλο έχετε να πείτε με τον φίλο σου”. Η ευθύνη της υπενθύμισης του χρόνου είναι δική σου κι επίσης θα πρέπει να τηρήσεις τα όρια που μαζί βάλατε ώστε να γίνει σαφές ότι υπάρχει συνέπεια λόγων και πράξεων. Στο παράδειγμα που χρησιμοποιούμε δηλαδή, θα πρέπει στις 7 να φύγετε. Είναι πολύ σημαντικό να τηρηθούν αυτά τα όρια για να μπορέσει να υπάρξει αποτέλεσμα.
Όσον αφορά στα παιχνίδια που λες, το πρώτο που σκέφτομαι είναι “μήπως έχει πάρα πολλά παιχνίδια;” Όταν τα ερεθίσματα είναι υπερβολικά πολλά δεν μπορεί ο ανθρώπινος νους να τα διαχειριστεί όλα μαζί και για αυτόν τον λόγο πολλές φορές μπλοκάρει και δεν κάνει απολύτως τίποτα. Με την ίδια λογική όταν δώσεις σε ένα παιδί πολλά ερεθίσματα ή πολλές επιλογές επειδή δεν δύναται να τις αξιολογήσει οδηγείται αυτόματα σε “παράλυση”, δηλαδή δεν παίζει με κανένα παιχνίδι εν προκειμένω. Το να αξιολογούμε την πληροφορία ή το ερέθισμα, να τα βάλουμε στη σειρά και να δώσουμε προτεραιότητα είναι μία επίκτητη δεξιότητα που μαθαίνουμε σιγά σιγά μεγαλώνοντας. Δοκίμασε να μειώσεις τα ερεθίσματα (παιχνίδια) ή να τα ξεδιαλέξετε μαζί και προσπάθησε να τον βοηθήσεις να εξελίξει την δεξιότητα του.
Επίσης, το να παίζει ένα παιδί μόνο του, στο δωμάτιο του για παράδειγμα, είναι αναμενόμενο σε αυτήν την ηλικία. Αν όμως ένα παιδί δεν έχει μάθει μεγαλώνοντας λίγο λίγο να περνάει χρόνο με τον εαυτό του στον χώρο του σίγουρα του είναι κάτι ξένο και γι’ αυτό και πιο δύσκολο. Κατά πάσα πιθανότητα το ότι ζητάει συνέχεια κάποιον μαζί του έχει σχέση με την ανάγκη του για παρέα (μοναχοπαίδι γαρ) αλλά και με το πως έχει μάθει να είναι. Προσπάθησε να του εισάγεις την ιδέα του “παίζω μόνος μου στον χώρο μου” σιγά σιγά και σταδιακά, περνώντας έτσι λίγο χρόνο κάθε μέρα, και σταδιακά αυξάνοντας τον χρόνο που περνάει μόνος του. Μην τον πιέσεις, κι αν στην πορεία σου εκφράσει κάποια ανάγκη του άκουσε τον. Βοήθησε τον να πάρει χρόνο για τον εαυτό του και να ανακαλύψει και τις χαρές του δημιουργικού παιχνιδιού με τον εαυτό του, και τα ταξίδια της φαντασίας του. Δώστου χρόνο να μάθει την νέα συνθήκη, παρέμεινε εσύ σταθερή στα όρια που θέτεις και μην ξεχνάς ότι δεν έμαθε να την τωρινή συνθήκη από την μία μέρα στην άλλη άρα ούτε θα αλλάξει από την μια μέρα στην άλλη.
Γενικά μιλώντας θα μου επιτρέψεις να σου πω πως όλα είναι “φυσιολογικά” όπως το θέτεις, γιατί το κάθε παιδί έχει την προσωπικότητα του και τον χαρακτήρα του και αναλόγως συμπεριφέρεται. Επίσης μερικές φορές, και ειδικά στα μοναχοπαίδια εμείς οι γονείς πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα να μην δίνουμε μεγαλύτερη σημασία από ότι χρειάζεται στα πράγματα. Δεν γνωρίζω τον γιο σου οπότε δεν μπορώ να γίνω πιο συγκεκριμένη, εσύ όμως τον ξέρεις καλά κι είμαι σίγουρη ότι μπορείς να προσαρμόσεις τις γενικές συμβουλές για εκείνον.
Και μια τελευταία συμβουλή για εσένα: προσπάθησε να μην συγκρίνεις εσένα με τον γιο σου, ούτε με κανέναν άλλο. Ο καθένας σας έχει τις δικές του ανάγκες και μήπως τελικά μέσα από την αναζήτηση λύσεων για το παιδί σου θα ήθελες να κάνεις κι εσύ μια ενδοσκόπηση; Σκέψου το λίγο· ποιές ανάγκες είναι οι δικές σου, ποιά τα όρια σου, ποιά τα θέλω σου; Το εσωτερικό σου παιδί τι χρειάζεται;
No Comments