Οικογένεια σημαίνει ομάδα κι αυτό είναι σίγουρο!
Μπορεί να ακούγεται σαν άλλο ένα κλισέ αλλά η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι όχι μόνο δεν είναι κάτι τέτοιο, αλλά είναι πολλά περισσότερα. Είναι μία οπτική διαφορετική από τα μέχρι τώρα επιβεβλημένα, μία οπτική που συνάδει με την όλη θεώρηση της διαπαιδαγώγησης με επικοινωνία και ενσυναίσθηση, και πάνω από όλα το να λειτουργήσει η οικογένεια ως ομάδα είναι αποτελεσματικό σε κάθε επίπεδο!
Ελάτε να το δούμε μαζί.
Για να σε βοηθήσω λίγο θα σου ζητήσω να φέρεις στο μυαλό σου μία αθλητική ομάδα, όπως π.χ. ποδοσφαίρου, μπάσκετ, πόλο, κλπ. Λέξεις κλειδιά: ομάδα, συνεργασία, κύκλος, “συμπαίκτες”, αρχηγός, στόχος. Με αυτό στο μυαλό σου σκέψου τα εξής: μία ομάδα είναι ένα σύνολο ατόμων (μέλη/παίκτες) που λειτουργούν συνεργατικά για να πετύχουν έναν κοινό στόχο και φυσικά ηγούνται από έναν αρχηγό.
Ο ρόλος “αρχηγός” είναι απαραίτητος σε κάθε μορφή ομάδας γιατί διαφορετικά η ομάδα είναι ακέφαλη, διασπάται και σκορπίζεται. Γιατί είναι λοιπόν τόσο σημαντικός ο ρόλος του αρχηγού;
Αρχηγός είναι αυτός που είναι υπεύθυνος για την ομάδα, την συνοχή, το ομαδικό πνεύμα, την συνεργασία, την ανάθεση και ανάληψη ευθυνών. Είναι επίσης ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των μελών. Το πιο σημαντικό όμως χαρακτηριστικό του αρχηγού είναι ότι αυτός έχει την ευθύνη να δημιουργήσει και να διατηρήσει καθημερινά ένα οικογενειακό περιβάλλον τέτοιο που το κάθε μέλος της οικογένειας χωριστά να έχει την ευκαιρία να εξελιχθεί και να ανθίσει. Στο περιβάλλον αυτό το κάθε μέλος της οικογένειας ωφελείται και προσφέρει ψυχικά, σωματικά, πνευματικά. Αυτό είναι η μεγαλύτερη ευθύνη του αρχηγού αλλά και το μεγαλύτερο δώρο στην ομάδα του!
Η δημιουργία μιας ομάδας είναι εξ’ ορισμού μία διαδικασία και ως τέτοια θέλει χρόνο. Ξεκινάμε από την αφετηρία και εξελισσόμαστε μαζί, βήμα βήμα, περνώντας τα απαραίτητα στάδια μιας τέτοιας διαδικασίας. Αυτά τα στάδια είναι το αναγκαίο βήμα για να περάσουμε από την ατομικότητα στην ομαδικότητα και την συνεργασία, πράγμα που απαιτεί να κατανοήσουμε και να προσαρμόσουμε τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς μας. Αυτό ισχύει για οποιαδήποτε ομάδα είτε μιλάμε για άθλημα, είτε για σύλλογο, είτε για οικογένεια.
Στην οικογένεια η αφετηρία είναι το ζευγάρι.
-Ποιά είναι τα στάδια δημιουργίας της ομάδας;
1. Δημιουργία ή Γέννηση Ομάδας (Team forming/generation)
Η ομάδα σας “γεννήθηκε” όταν ξεκινήσατε να είστε ζευγάρι. Εκείνη την στιγμή ήρθατε δύο μοναδικοί άνθρωποι, προερχόμενοι ο καθένας από μία άλλη ομάδα (οικογένεια Α, και οικογένεια Β αντίστοιχα), ενωθήκατε και ξεκίνησε η δημιουργία της νέας αυτής ομάδας, ας την ονομάσουμε ομάδα Γ, της δικής σας ομάδας. Και είτε το κάνατε συνειδητά είτε όχι το γεγονός παραμένει ότι γεννήθηκε η ομάδα Γ!
Α + Β = Γ
Αυτό σημαίνει πως “κουβαλάει” μαζί του ο καθένας μας κομμάτια από την ομάδα των γονέων του και αυτόματα, χωρίς φιλτράρισμα τα συμπεριλαμβάνει στην νέα οικογένεια-ομάδα. Ο καθένας μας φέρνει μαζί του βιώματα, ηθικές αξίες, αρχές, όνειρα, πρότυπα, σχέδια, ελπίδες, προσδοκίες, και καλούμαστε να δημιουργήσουμε μία σχέση αγάπης, εμπιστοσύνης και αναγνώρισης.
2. Αναταραχή ή Σύγκρουση (Storming)
Η ομάδα σας λοιπόν βρίσκεται σε “ζύμωση”, μια διαδικασία απαραίτητη. Καλό είναι να θυμόμαστε ότι η ομάδα είναι δυναμική κι εξελίσσιμη όπως ακριβώς είναι κι οι άνθρωποι που την αποτελούν, δηλαδή εμείς. Ζει και αναπνέει ακριβώς όπως ένας ζωντανός οργανισμός! Όσο προχωράει η σχέση, και βαδίζουμε μετά το αρχικό στάδιο του ενθουσιασμού (αυτών που μας έφεραν κοντά) αρχίζει η αναταραχή. Εμφανίζονται διαφορές μεταξύ μας σε μικρά πράγματα, απλές καθημερινές συνήθειες, π.χ. ο ύπνος, οι παρέες, διαπαιδαγώγηση, διαχείριση καθημερινότητας κλπ. Αρχίζει να φαίνεται η διαφορετικότητα του συντρόφου. Αναρωτιέσαι αν έκανες καλά, αναρωτιέσαι αν οδηγεί κάπου όλο αυτό, κι αν οι διαφορές σας είναι τέτοιες που να μην εμποδίσουν την δημιουργία οικογένειας-ομάδας. Πώς προχωράμε από εδώ; Η σύγκρουση είναι απαραίτητο μέρος της διαδικασίας γιατί εδώ γίνεται το “ξεκαθάρισμα” τρόπον τινά. Έρχονται στην επιφάνεια οι διαφωνίες ώστε να γίνει διαχείριση και να προχωρήσουμε σταδιακά στην αναγνώριση τους και την αποδοχή ή την απόρριψη.
3. Εξομάλυνση (Normalizing)
Μοίρασμα, συναίσθημα, λογική, επικοινωνία, όρια, προσδοκίες, συνυπολογισμός του ενός από τον άλλον. Όλα αυτά έρχονται μετά την καταιγίδα και μέσα από αυτήν την διαδικασία ξαναγυρνάμε σε μια πιο εξελιγμένη εκδοχή του πρώτου σταδίου, και μάλιστα ακόμα καλύτερα από πριν. Οι διαφορές εξομαλύνονται και η ομάδα των δυο μας αρχίζει και “δένει”. Η σχέση βαθαίνει και γίνεται πιο ουσιαστική αποδεχόμενοι και σεβόμενοι ο ένας τις ανάγκες του άλλου, ακόμα κι αν δεν ταυτιζόμαστε. Κι έτσι φτάνουμε στο επόμενο στάδιο.
4. Λειτουργικότητα και Ισορροπία (Performing)
Είστε ομάδα, αισθάνεστε ομάδα, λειτουργείτε ομαδικά! Έχετε βρει κώδικες επικοινωνίας, είστε ο ένας το σημείο αναφοράς του άλλου, είστε “συμπαίκτες”. Οι δύο σύντροφοι έχουμε αποδεχτεί πλέον την διαφορετικότητα μας, ενισχύουμε τις κοινές δομές, τον δεσμό και την συντροφικότητα, και νιώθουμε επιτέλους δυνατοί και δεμένοι. Μέσα από τα στάδια της δημιουργίας ομάδας, μέσα από την ζύμωση αλλάξαμε κι οι δύο από αυτό που ήμασταν αρχικά και συνεχίζουμε να αλλάζουμε προς το μαζί!
5. Παλινδρόμηση
Και πάνω που ισορροπούμε, έρχεται το παιδί!
Μαζί με το παιδί (και κάθε επόμενο παιδί) έρχεται το πισωγύρισμα, η παλινδρόμηση. Οι ισορροπίες που με τόσο κόπο πετύχαμε διαταρράσονται. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Η ομάδα μας έχει ήδη δημιουργηθεί, πατάει σε στέρεες βάσεις και τώρα χρειάζεται να κάνει χώρο για ένα νέο μέλος (και κάθε φορά για κάθε νέο μέλος) και να ξαναβρεί καινούριες ισορροπίες. Το έχετε ξαναζήσει αυτό, μπορείτε να το καταφέρετε! Το κύριο εργαλείο σας είναι η επικοινωνία που ήδη έχει κατακτηθεί!
6. Εκ νέου γέννηση.
Η δημιουργία ομάδας στην οικογένεια είναι μία συνεχής διαδικασία, όπως είναι από την φύση του κάθε τι δυναμικό.
-Ποιά είναι τα οφέλη μίας οικογένειας-ομάδας;
Μία οικογένεια που λειτουργεί ομαδικά χτίζει συνοχή και εμπιστοσύνη. Μέσα από την αίσθηση του ομαδικού πνεύματος και της συνεργασίας για την επίτευξη του κοινού στόχου μαθαίνουμε όλοι μαζί (και οι ενήλικες, φυσικά) να αποδεχόμαστε τις ανάγκες και τις επιθυμίες του άλλου, να οριοθετούμαστε, να σεβόμαστε αμοιβαία χωρίς απαραίτητα να συμφωνούμε. Μέσα από την επιθυμία να λειτουργήσουμε μαζί για τον κοινό στόχο μαθαίνουμε να λειτουργούμε σαν καλοκουρδισμένα γρανάζια. Σε καμία περίπτωση δεν λείπουν οι συγκρούσεις και οι διαφωνίες. Η διαφορά εδώ είναι ότι μέσα από την δυναμική της ομάδας μαθαίνουμε – και ακόμα σημαντικότερο εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας – την επίλυση συγκρούσεων, τον αλληλοσεβασμό, την ενεργητική ακρόαση και την αποδοχή άνευ όρων.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να θυμόμαστε ότι οι δεξιότητες που αποκομίζουν τα παιδιά μας μέσα στην διαδικασία της ομαδικότητας στην οικογένεια είναι δεξιότητες γαι μια ζωή, που θα τους χρησιμεύουν στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή.
Το ήξερες ότι το #1 χαρακτηριστικό που αναζητούν οι υπεύθυνοι ανθρώπινου δυναμικού στις συνεντεύξεις για δουλειά είναι το “ομαδικό πνέυμα”;
-Πώς θα κατακτήσεις στην πράξη το Οικογένεια σημαίνει Ομάδα και τί κερδίζουμε από αυτό;
Αρχικά, το πρώτο βήμα που χρειάζεται να κάνουμε οικογενειακώς είναι να συμφωνήσουμε για την αξία του “οικογένεια σημαίνει ομάδα”, δηλαδή να δούμε όλοι μαζί και να εκτιμήσουμε τι έχει να προσφέρει ένα σκεπτικό διαχείρισης της οικογένειας με τις αρχές που διέπουν μια ομάδα.
Καθόμαστε λοιπόν όλοι μαζί και συναποφασίζουμε: ποιό είναι το κοινό μας όραμα σαν οικογένεια; πώς θέλουμε να λειτουργούμε στην καθημερινότητα; τί χρειάζεται να αλλάξουμε όλοι για να πετύχουεμ τους στόχους μας;
Π.χ. ένας στόχος μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό, όπως για παράδειγμα το να φεύγουμε μία εκδρομή οικογενειακώς κάθε Κυριακή. Για να τον πετύχουμε θα πρέπει να τηρηθούν κάποιοι κανόνες, να αναλάβει ο καθένας μας τον ρόλο του, να φέρει εις πέρας τα συμφωνημένα ώστε τα γρανάζια που λέγαμε πιο πάνω να δουλέψουν συνεργατικά και να καταφέρουμε να το κάνουμε.
Για να γίνει η οικογένεια ομάδα απαραίτητη προυπόθεση είναι το να λειτουργούμε με βάση τον αλληλοσεβασμό και την εμπιστοσύνη. Αυτές είναι οι ακρογωνιαίες λίθοι όλων των σχέσεων πόσο μάλλον αυτής της συνεργασίας. Η λογική εδώ είναι ότι εμπιστεύομαι ότι όλοι κερδίζουμε μαζί, με το λιθαράκι που βάζει ο καθένας χωριστά!
Σημαντικό είναι εδώ να έχουμε ξεκάθαρα όρια και λογικές προσδοκίες, ειδικά οι ενήλικες από τα παιδιά αλλά και γενικότερα από τους εαυτούς μας. Ποιόν ρόλο θα έχει ο καθένας στην ομάδα; Ποιόν ρόλο θέλει και ποιόν μπορεί να αναλάβει;
Ταυτόχρονα, η επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας πρέπει να παραμένει ανοιχτή και συχνή. Η συχνότητα ορίζεται με τακτικές συναντήσεις που τις συναποφασίζουμε για να υπάρχει μία βάση αναφοράς και αξιολόγησης. Στις τακτικές αυτές συναντήσεις ο αρχηγός αφήνει χώρο να εκφραστούν όλοι, και ακούγονται οι γνώμες, οι σκέψεις, οι προτάσεις, οι επιτυχίες, τα λάθη, όλων των μελών και είναι αποδεκτά χωρίς καμία επίκριση ή τιμωρητική συμπεριφορά. Δες εδώ το Elanasoudeixopos Live Instagram 4+1 tips για καλύτερη επικοινωνία! και το Ακόμα περισσότερα μυστικά για καλύτερη επικοινωνία!
Μέσα από την ομαδική διαχείριση έχουμε όλοι υπέροχες, καθημερινές ευκαιρίες να συνυπάρξουμε, και να μάθουμε από κοινού. Να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον, να εκπαιδευτούμε, να συνδράμουμε τον συμπαίκτη. Μέσα στην οικογένεια-ομάδα μαθαίνουμε ότι αξίζουμε όλοι εξίσου, μαθαίνουμε να αξιολογούμε, να βοηθάμε, να εκτιμάμε, να ευγνωμονούμε, να συμβιώνουμε, να στοχεύουμε· μαθαίνουμε να αγαπάμε άνευ όρων, να γιορτάζουμε και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Πού αλλού μπορείς να μάθεις τόσες δεξιότητες και να βιώσεις όλα αυτά τα συναισθήματα;
Αναπτύσσουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι, θέλοντας και μή, λειτουργικότερες δεξιότητες, με κορυφαία εκείνη της επίλυσης διαφορών. Μαθαίνουμε να εκτιμάμε και να αποδεχόμαστε το διαφορετικό, και να αξιολογούμε την κάθε θέση ή τον κάθε ρόλο για αυτό που προσφέρει χωρίς να χρειάζεται να μπαίνουμε σε συγκρίσεις εγωϊστικού τύπου, ποιός το έκανε καλύτερα.
Στην ομάδα δεν έχει σημασία το ποιος το έκανε πρώτος, ή ποιος το έκανε καλύτερα, ή ποιος πέτυχε· αυτά όλα από μόνα τους δεν μετράνε και δεν σημαίνουν τίποτα! Το πνεύμα της ομάδας ορίζει πως ό,τι είναι αυτό που προσφέρει ο καθένας είναι αρκετά καλό· είναι καλοδεχούμενο και από μόνο του αυτό είναι κάτι. Η δύναμη του συνόλου είναι τα πάντα!
Η ισχύς εν τη ενώσει άλλωστε.
Με αγάπη,
No Comments